स्वस्थ दाँत तपाईंको बच्चाको समग्र स्वास्थ्यको लागि महत्त्वपूर्ण छ। स्वस्थ दाँतले तपाईंको बच्चालाई खान र कुरा गर्न मद्दत गर्छ। बलियो मौखिक हेरचाहले तपाईंको बच्चा बढ्दै जाँदा दाँतको राम्रो बानी बसाल्न मद्दत गर्छ। खराब मौखिक हेरचाहले संक्रमण, रोग, वा अन्य दाँत समस्याहरू निम्त्याउन सक्छ।

बाल्यकालमा गुफाहरू (दाँत क्षय) सामान्य छन्। यद्यपि, दाँतको नियमित हेरचाह, राम्रोसँग ब्रसिङ, फ्लसिङ, चिनी कम गर्ने र नियमित रूपमा दाँतको हेरचाह गर्दा cavity रोक्न सकिन्छ।

यी रमाइलो सुझावहरूद्वारा आफ्नो बच्चालाई राम्रो दन्त स्वास्थ्य र सरसफाइ सिकाउन सुरु गर्नुहोस् ।

१. बच्चाहरूलाई आफ्नै टूथब्रश छनौट गर्न मद्दत गर्न दिनुहोस्।

२. तिनीहरूले मनपर्ने रङ वा वर्ण छान्न सक्छन्।

३. बच्चाहरूलाई टूथपेस्ट छनौट गर्न मद्दत गर्न दिनुहोस्। तिनीहरूले आफ्नो मनपर्ने स्वाद छनोट गर्न सक्छन।

४. पुस्तकहरू पढ्नुहोस् वा दाँतको स्वच्छताको बारेमा कुरा गर्ने भिडियोहरू देखाउँनुहोस ।

५. राम्रो मौखिक हेरचाहको लागि बच्चाहरूलाई इनाम दिनुहोस् ।

६. तपाईंको बच्चाको दन्त चिकित्सकको भ्रमण पछि रमाइलो गतिविधिको योजना बनाउनुहोस्।

ब्रश र फ्लसिङ
तपाईंको बच्चाहरूलाई सानैदेखि मौखिक सरसफाइको उत्तम बानीहरू अभ्यास गर्न सिक्नु महत्त्वपूर्ण छ। बच्चालाई सुरुदेखि नै आफ्नो दाँत र गिजाको हेरचाह गर्नुको महत्त्वबारे तालिम दिनुले जीवनभर टिक्न सक्ने स्वस्थ मुस्कान विकास गर्न मद्दत गर्न सक्छ ।

(०-६ महिना)प्रत्येक खुवाउने पछि, सफा भिजेको वाशक्लोथ वा गज प्याडले बच्चाको गिजालाई बिस्तारै सफा गर्नुहोस्। कहिले पनि शिशुको मुखमा बोतल नराख्नुहोस् वा बच्चालाई “इच्छाले” खुवाउन नदिनुहोस् ।

एक वा दुई वर्षको उमेरमा नरम बाल आकारको टूथब्रश प्रयोग गर्न सुरु गर्नुहोस्। तपाईंले आफ्नो बच्चाको दाँत दिनमा कम्तिमा दुई पटक माझ्नुपर्छ। तपाईं टुथपेस्टको सानो ड्याब पनि थप्न सक्नुहुन्छ जुन यसमा फ्लोराइड छैन। यस प्रकारको टूथपेस्ट तपाईंको बच्चालाई निल्न सुरक्षित हुन्छ। एकपटक तपाईंको बच्चा टुथपेस्ट थुक्ने उमेर पुगेपछि, तपाईं फ्लोराइड भएको एउटामा स्विच गर्न सक्नुहुन्छ। थोरै मात्रा मात्र प्रयोग गर्नुहोस्। आफ्नो बच्चालाई फैलाउन सिकाउनुहोस् ।

तपाइँको बच्चालाई सात वा आठ  वर्षको उमेर सम्म दाँत माझ्न मद्दत चाहिन्छ। यस समयमा, तिनीहरूले ठूलो आकारको टूथब्रश प्रयोग गर्न सुरु गर्न सक्छन्।

तपाईंले प्रत्येक तीन देखि छ महिनामा दाँत माझ्ने ब्रसहरू बदिलने गर्नुपर्छ, वा तपाईंको बच्चा बिरामी छ भने । फ्लोसिङ तपाईंको बच्चाको मौखिक हेरर्चको अर्को प्रमुख भाग हो। आफ्नो बच्चालाई दिनमा कम्तीमा एक पटक फ्लस गर्न सिकाउनुहोस्। तपाईं यसलाई सजिलो बनाउन ह्यान्डलमा आउने फ्लस किन्न सक्नुहुन्छ।

तपाईंले आफ्नो बच्चालाई जिब्रो माझ्न पनि सिकाउनुपर्छ। यसले मुखमा ब्याक्टेरियाको मात्रा कम गर्न मद्दत गर्छ।

फ्लोराइडको भूमिका

फ्लोराइड तपाईंको बच्चाको दन्त स्वास्थ्यको लागि महत्त्वपूर्ण छ।यसले दाँतको इनामेललाई कडा बनाएर दाँतलाई बलियो बनाउन पनि मद्दत गर्छ। अधिकांश बालबालिकाको पिउने पानीमा फ्लोराइड हुन्छ ।

यदि तपाईंको पानीमा फ्लोराइड छैन भने, तपाईंको बच्चाले मौखिक फ्लोराइड पूरक लिन आवश्यक हुन सक्छ। तपाईंको बच्चालाई यो आवश्यक छ कि छैन भनेर आफ्नो डाक्टरसँग कुरा गर्नुहोस्।

तपाईंको बच्चाले दन्तचिकित्सककहाँ जान थालेपछि, उनीहरूले आफ्नो दाँतमा फ्लोराइड वार्निश वा सरसफाइ पाउनेछन्।अत्यािधक फ्लोराइडले दाँतमा दाग निम्त्याउन सक्छ र तपाईंको बच्चाको स्वास्थ्यको लागि हानिकारक हुन सक्छ। तपाईंको बच्चालाई फ्लोराइड टूथपेस्ट वा माउथवाश निल्न नदिनुहोस् ।

विचार गर्नुपर्ने कुराहरू
बच्चाहरूले आफ्नो औंलाहरू, वा प्यासिफायर चुस्नु सामान्य हो। धेरैजसो बच्चाहरूले ४ वर्षको उमेरमा यो बानी आफैं छोड्छन्।

लामो समयसम्म प्रयोग गर्दा दाँतको पङ्क्तिबद्धतामा समस्या आउन सक्छ।

यदि तपाईंको बच्चालाई ४  वर्ष पछि पनि चुस्ने बानी छ भने आफ्नो दन्त चिकित्सकसँग कुरा गर्नुहोस्।  तिनीहरूले तपाईंको बच्चाको दाँतको विकास हुँदाका समस्याहरू हेर्न सक्छन्।

धेरै चिनीयुक्त खानेकुरा र सोडा खाने बच्चाहरूलाई पनि cavity हुने उच्च जोखिम हुन्छ। स्वस्थ खाना छनौट गर्न महत्त्वपूर्ण छ। धेरै चिनीबाट बच्नुहोस्। आफ्नो बच्चालाई धेरै सोडा, गुलियो खान नदिनुहोस्। खानाको बीचमा चक्लेट सीमित गर्नुहोस्। चिनीले दाँत र गिजालाई कमजोर गर्नहुनाले राति वा निद्रामा आफ्नो बच्चालाई जुससहितको बोतल पिउन नदिनुहोस्।

सानै उमेरदेखि दन्तचिकित्सकलाई भेट्दा तपाईंको बच्चालाई थप सहज हुन मद्दत गर्नेछ। यसले नियमित दाँत जाँच गर्ने राम्रो बानी पनि स्थापित गर्छ। सबैले वर्षमा दुई पटक दन्त चिकित्सकलाई देखाउनुपर्छ

आफ्नो दन्त चिकित्सकलाई तुरुन्तै सम्पर्क गर्नुहोस्,  यदि…

• तपाईंको बच्चालाई दाँत दुखेको छ वा दाँत वा मुखमा संक्रमण छ ।
• तपाईंको बच्चाले स्थायी दाँत गुमाउँछ। यदि तपाईंले दाँत फेला पार्नुभयो भने, यसलाई दूधमा हाल्नुहोस् र यसलाई दन्त चिकित्सककहाँ लैजानुहोस्। तिनीहरूले यसलाई पुन: जोड्न सक्षम हुन सक्छ ।
• अन्त्यमा;स्वास्थ्य नै सबैभन्दा ठुलो धन हो।त्यसैले Medical Health को साथसाथै Dental Health को पनि ख्याल राख्ने गरौँ ।