स्याङ्जा, ६ असार । स्याङ्जाका विभिन्न अस्पताल तथा स्वास्थ्य संस्थामा सर्पदंशको उपचार हुने भएपछि बिरामीलाई सहज भएको छ ।

जिल्लास्थित अस्पतालमा सर्पदंश सेवा सुरु गरेसँगै सर्पले डसेमा उपचारका लागि पोखरा तथा पाल्पा जानुपर्ने बाध्यता हटेको हो ।

प्रदेश जनस्वास्थ्य कार्यालयले तालिमसहित चिकित्सक तथा उपकरणको व्यवस्थापन गरी सर्पदंश सेवा सुरु गरेको हो ।

स्याङ्जाका छ पालिकास्थित अस्पताल र दुई प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र गरी आठ स्वास्थ्य संस्थामा सर्पदंशका बिरामीलाई उपचार सेवा दिइएको प्रदेश जनस्वास्थ्य कार्यालयका प्रमुख केशवप्रसाद चापागाँइले बताए ।

जिल्लाका चापाकोट नगरपालिकास्थित चापाकोट नगर अस्पताल, वालिङस्थित गह्रौ प्राथमिक अस्पताल, गल्याङस्थित गल्याङ नगर अस्पताल र मालुङ्गा प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र, भीरकोटस्थित भीरकोट नगर अस्पताल, पुतलीबजारस्थित स्याङ्जा जिल्ला अस्पताल, आँधीखोला गाउँपालिकास्थित सेतिदोभान अस्पताल र पञ्चमुल प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रमा सर्पदंशको उपचार सेवा सञ्चालनमा रहेको उनले बताए ।

“विषालु होस् वा विषरहित सर्पले डसेको होस् जे जस्तो भए पनि बिरामी उपचारका लागि पाल्पा वा पोखरा जाने चलन बढी छ”, उनले भने, “जिल्लामा भएका अस्पतालमा सर्पदंशको उपचार प्रभावकारी नभएपछि अन्यत्र जाने गरेता पनि अबका दिनमा जिल्लाभित्रैका अस्पतालमा विषालु र विषरहितको कस्तो सर्पले डसेको हो भन्ने पत्ता लगाएर उपचार गरिन्छ ।”

तालिम प्राप्त स्वास्थ्यकर्मीले विषालु हो वा विषरहित सर्पको पहिचान गरी सोही अनुसारको उपचार गर्छन् । जिल्लाभित्र सर्पदंश उपचार सेवा अस्पतालमा सञ्चालन भएसँगै जटिलबाहेक सामान्य बिरामीको उपचार यहीँका स्वास्थ्य संस्थाहरुमा हुने भएपछि उपचारका लागि अन्यत्र जाने बिरामीको संख्या घट्दै गएको उनले बताए ।

सर्पले डसेपछि जोखिम मोलेर घरमै नबस्न र एक पटक स्वास्थ्य संस्थामा गएर परामर्श तथा उपचार लिन पनि उनले सुझाव दिएका छन् ।

जिल्लामा वर्सेनि झण्डै २०० देखि २५० जनालाई सर्पले डस्ने गरेको तथ्याङ्क प्रदेश जनस्वास्थ्य कार्यालयको तथ्याङ्कमा उल्लेख छ ।

त्यसमध्ये धेरै जोखिम कालीगण्डकी नदीको किनारमा अवस्थित चापाकोट नगरपालिकामा रहेको छ । चापाकोटमा अन्य स्थानीय तहको तुलनामा सर्पले डसेका बिरामी धेरै हुने गरेकाले चापाकोट नगर अस्पतालमा सर्पदंश उपचार स्थापना गरिएको चापाकोका नगर प्रमुख देवबहादुर खाँणले जानकारी दिए ।

सर्पदंश उपचार केन्द्र सञ्चालनमा आएसँगै सर्पको डसाइबाट बिरामी भएका मानिसले समयमै उपचार नपाएर अकालमै ज्यान गुमाउनुपर्ने अवस्थाको अन्त्य भएको बताए । “सर्पले डस्नासाथै सामान्य उपचारका लागि पनि यहाँबाट अन्यत्र अस्पतालमा जानुपर्ने बाध्यता थियो”, उनले भने, “नगर अस्पतालमै सर्पदंश उपचार सेवा सञ्चालनमा आएपछि अन्यत्र जानुपर्ने बाध्यता हट्नुका साथै समय र आर्थिक बचत पनि हुने छ ।”

स्याङ्जामै सबैभन्दा धेरै गर्मी हुने ठाउँको रुपमा चापाकोटसहितका कालीगण्डकी नदी किनारमा सर्पको डसाइ बढी हुने गरेको छ ।

चापाकोटमा सर्पदंश उपचार सेवा सञ्चालन भएसँगै छिमेकी जिल्ला तनहुँको दक्षिण पश्चिमी भेग, पूर्वी पाल्पा तथा नवलपुरको उत्तरी क्षेत्रका नागरिक लाभान्वित हुनेछन् ।

सर्पदंश उपचार केन्द्रमा आवश्यक सबै उपकरण जडान भइसकेको र उपचार सेवा सञ्चालन भएको चापाकोट नगर अस्पतालका डा अर्जुन पाण्डेले जानकारी दिए ।