एजेन्सी । गर्मीको समयमा तपाईँ पंखा खोलेरै सुत्नु हुन्छ ? यदि त्यस्तो गर्नु हुन्छ भने बानीमा केही परिवर्तन गर्नु पर्ने देखिन्छ । किनभने यसले स्वास्थ्यमा खतरनाक जोखिम निम्त्याउन सक्ने चिकित्सकहरुले बताएका छन् ।

अमेरिकी चिकित्सक डा. नाहिद अली भन्छन्, पंखा खोलेर सुत्दा तपाईंलाई खोकी लाग्ने, छाती दुख्ने र मांसपेशी दुख्ने समस्या हुन सक्छ। उनले अगाडी थपे, रातभरि चिसो पार्ने उपकरण चलाउँदा शरीरमा ‘लुकेको तनाव’ हुन्छ । त्यो भनेको घाँटी र श्वासनली पोल्ने तथा मांसपेशीहरूमा रक्त प्रवाहमा रोकिन सक्छ ।

उनले गम्भीर एलर्जी र दम भएकाहरूका लागि यस्तो क्रियाकलापले थप स्वास्थ्य जोखिम हुने बताए । उनी भन्छन्, पंखा खोल्दा हावाको प्रवाहले धुलो र फोहोरका कणहरू उठाउँछ, र हाम्रो वरिपरि घुमाउँछ, जो स्वासफेर्ने क्रममा फोक्सोमा पुग्छ ।

‘दमको एलर्जी भएका मानिसहरू प्रायः पंखा खोलेर रात बिताएपछि विहान उठदा छातीमा अतिरिक्त कसिलोपनको महसुस गर्ने गरेका छन् ,’ डा. अलीले भने।

त्यसो त गर्मीले आत्तिएका बेला धेरैले सुत्दा आनन्दमय निद्रा लागोस भनेर निदाउन मद्धत गर्ने उपकरण खोजिरहेका हुन्छन् ।

अध्ययनहरुका अनुसार आरामदायी रातको लागि कोठाको तापक्रम १६ देखि १८ डिग्री सेल्सियसको बीचमा रहनु राम्रो मानिन्छ ।

डा अली अगाडी थप्छन्, ‘पंखाको स्थिर हावा प्रवाहले बिहानसम्म नाकको मार्ग र घाँटीलाई असहज रूपमा सुख्खा छोड्न सक्छ।’

सुख्खा हावाले श्वासनलीलाई जलाउँछ, जसले गर्दा नाक र साइनसमा खकार जम्मा हुन्छ र घाँटीमा कफ हुन्छ।

डा. अलीले भने, ‘सुक्खा वायुमार्गले बाक्लो खकार उत्पादन गर्छ, जसले संवेदनशील तन्तुको नजिक एलर्जी र जलनलाई फसाउन सक्छ। ुसमय बित्दै जाँदा, यसले खोकी लाग्ने, आवाज खस्ने, वा दिनभरि बन्द हुने पिनास निम्त्याउन सक्छ।’

उनी भन्छन्, एलर्जी भएकाहरूका लागि झन् खतरा हुन्छ, पंखा खोल्दा लिन्ट, डन्डर र परागकणका साना कणहरू यताउता घुमिरहेका हुन्छन् र ती कणहरु तपाईं सुत्दा श्वासनलीहरूमा भित्रि तहसम्म पुग्न सक्छन् ।

यस्तै पंखा लगाएर सुत्दा पनि मांसपेशी समस्याहरू हुन सक्छन्।

डा. अली भन्छन्, ‘राती सात आठ घण्टासम्म सुतेका बेला लगातार पंखा चल्दा मांसपेशी र जोर्नीहरू विरुद्ध पर्ने चिसो हावाले तन्तुको तापक्रममा सूक्ष्म गिरावट ल्याउन सक्छ।’

‘प्राकृतिक प्रतिरक्षाको रूपमा चिसो मांसपेशीहरू कडा हुन्छन्, र न्यानो नुहाउने वा कोमल स्ट्रेचिङले सामान्य रक्त प्रवाह पुनर्स्थापित नगरेसम्म त्यो तनाव रहन सक्छ।’

यद्यपि, डा. अलीले भने, ‘सबै साइड इफेक्टबाट बच्न तपाईंले पंखा बन्द गर्नुपर्दैन।’ उनले दौडने समय सीमित गर्न टाइमर प्रयोग गर्ने, हावामा उड्ने धुलोको मात्रा कम गर्न ओछ्यानलाई नियमित रूपमा धुने र ओछ्यानबाट टाढा पङ्खालाई फर्काउने सुझाव दिए।